Advieswijzer Einde pensioen in eigen beheer: kiezen voor afkoop 2019

Nu het doek is gevallen voor het opbouwen van pensioen in eigen beheer, moet u vóór 1 januari 2020 kiezen wat u met uw reeds in eigen beheer opgebouwde pensioen wilt gaan doen: afkopen, omzetten of de pensioenaanspraak ongewijzigd laten. In deze advieswijzer leest u meer over de keuze om het pensioen in eigen beheer af te kopen met een belastingkorting.

Afkoop met korting

Vanaf 1 juli 2017 kunt u niet langermeer pensioen in eigen beheer opbouwen. U mag dan ook geen bedrag meer toevoegen aan uw reeds in de bv opgebouwde pensioenvoorziening. Dit opgebouwde pensioen kunt u nog tot eind 2019 afkopen met een belastingkorting. Een andere reden kan zijn dat het voor u voordelig is om nog in 2019 tot afkoop over te gaan om hiermee uw rekening-courantschuld af te lossen. Dit in het kader van de voorgestelde € 500.000 dga- taks-maatregelen.

Dat gaat in het kort als volgt:

Uw in eigen beheer opgebouwde pensioen wordt eerst zonder fiscale gevolgen afgestempeld van commerciële waarde naar de fiscale balanswaarde. Met dit afstempelen geeft u dus een deel van uw pensioenaanspraak prijs, namelijk het verschil tussen de commerciële en fiscale waarde van de aanspraak. Zonder fiscale gevolgen wil zeggen dat uw bv over het bedrag dat u prijsgeeft, geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. Aansluitend kunt u de afgestempelde pensioenaanspraak tot en met 31 december 2019 in één keer volledig afkopen. Deze afkoop is belast, maar u krijgt wel een belastingkorting die afhankelijk is van het afkoopmoment.

In 2017 bedroeg de belastingkorting 34,5% en in 2018 25%. In 2019 bedraagt de belastingkorting 19,5%. Er is dan loonheffing verschuldigd over 81,5% van de fiscale balanswaarde op 31 december 2015. De waardestijgingen na die datum zijn volledig belast. Bij een waardedaling krijgt u de korting over de afkoopwaarde. Verder bent u geen revisierente verschuldigd.

Let op! De afkoopsom moet als loon uit vroegere dienstbetrekking in de aangifte loonheffingen worden aangegeven. Afhankelijk van uw situatie is over de afkoopsom ook de werkgeversheffing Zvw (Zorgverzekeringswet) verschuldigd of de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw.

Let op! Afkoop na 2019 is niet toegestaan. Doet u dat wel, dan betaalt u loonheffing over de waarde in het economisch verkeer van uw pensioenaanspraak (commerciële waarde) en bent u hierover 20% revisierente verschuldigd.

Extern verzekerd pensioendeel

Ook een extern verzekerd pensioendeel kunt u in 2018 of 2019 nog afkopen, mits u dit deel op tijd heeft teruggehaald naar eigen beheer. De belastingkorting geldt echter niet voor dit deel. Op tijd wil zeggen dat u vóór 1 juli 2017 een terughaalverzoek hiervoor heeft ingediend bij de verzekeraar en deze uw verzoek tot overdracht ook vóór die datum heeft ontvangen. De administratieve afhandeling kan dan, binnen de gebruikelijke termijnen, na 1 juli plaatsvinden.

Afkoop bij onderdekking

Ook wanneer sprake is van onderdekking – uw bv heeft dan niet voldoende middelen om de pensioenverplichting aan u volledig na te komen − is het soms mogelijk uw pensioenaanspraak af te kopen. Uw bv moet dan in ieder geval wel voldoende middelen hebben om de verschuldigde loonheffing over de afkoop in te houden en af te dragen aan de Belastingdienst.

Heeft u bij de bv ook nog een stamrecht of lijfrente, dan mag de afkoop van uw pensioenaanspraak niet leiden tot aantasting van deze aanspraken. Afkoop is dan vaak niet mogelijk. Bij meerdere verplichtingen (zoals pensioen- en loonstamrechtverplichting) en onderdekking moeten namelijk de beschikbare middelen binnen uw bv evenredig worden toebedeeld aan deze verschillende verplichtingen. Zet u het geld in voor de afkoop van het pensioen in eigen beheer, dan tast dit de dekking voor het loonstamrecht of de lijfrente binnen de bv onevenredig aan en dat is niet toegestaan.

Let op! Wat zijn de (on)mogelijkheden van afkoop bij onderdekking, is dit een verstandige optie en wat zijn de valkuilen? Laat u hierover goed adviseren.

Partner

Voor het afstempelen en de afkoop van uw pensioen in eigen beheer is de toestemming van uw partner vereist. Omdat dit ook gevolgen heeft voor zijn of haar (nabestaanden)pensioenrechten, moet uw partner – en eventueel ook uw ex-partner − schriftelijk instemmen met uw keuze. Ook uw partner zal hierover moeten worden geadviseerd. Het verdient de voorkeur dat dit door een andere adviseur gebeurt dan uw eigen. Om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen, zijn goede afspraken noodzakelijk.

Omdat uw partner ook een deel van zijn of haar pensioenrechten verliest, moet ook worden nagedacht over een mogelijke compensatie hiervoor. Afhankelijk van het huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden) is een passende compensatie zelfs geboden, omdat anders sprake kan zijn van een (belaste) schenking.

Let op! Of en hoe hoog een eventuele compensatie aan uw partner moet zijn, hangt af van uw persoonlijke situatie. Gangbare regels zijn hiervoor niet te geven. Voor een passende compensatie is directe betaling echter niet vereist.

Informatieplicht

Binnen één jaar na het tijdstip van afkoop van uw fiscale pensioenaanspraak, moet u de Belastingdienst hiervan op de hoogte brengen. Dat kan alleen met een speciaal informatieformulier dat te downloaden is van de website van de Belastingdienst. Op dit formulier moet u diverse gegevens invullen, zoals: persoonsgegevens, gegevens van uw bv, de datum van afkoop, de fiscale (balans)waarde van uw pensioenaanspraak op 1 januari 2015 en 31 december 2015 en de commerciële en fiscale (balans)waarde op de datum van afkoop.

Let op! U moet binnen één jaar na het tijdstip van afkoop van uw pensioen in eigen beheer aan uw informatieplicht voldoen. Anders beschouwt de Belastingdienst uw pensioenaanspraak als ‘onzuiver’. In dat geval moet u per direct loonbelasting betalen over de commerciële waarde van uw gehele pensioenaanspraak en bent u ook nog eens 20% revisierente verschuldigd.

Heeft uw partner recht op een deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen, dan moet ook hij of zij het informatieformulier ondertekenen. Uw partner geeft de Belastingdienst daarmee te kennen schriftelijk in te stemmen met de keuze voor afkoop. Ook een eventuele ex-partner, die nog steeds recht heeft op een deel van de pensioenaanspraak, zal het informatieformulier moeten tekenen. Er moet per (ex-)partner een formulier worden ingevuld. Ontbreekt de handtekening, indien vereist, van de partner of ex-partner op het ingeleverde formulier, dan krijgt u alsnog zes weken de tijd dit te herstellen. Tevens dient op dit formulier te worden aangegeven of er een regeling in verband met echtscheiding is getroffen.

Let op! Kan of wil de (ex-)partner het informatieformulier niet ondertekenen, dan blijft uw pensioenverplichting premievrij op de balans van de bv staan. Afkoop is in dat geval niet mogelijk.

Let op! Bij overlijden van de dga kan de vererving van de oudedagsverplichting anders uitpakken dan voorheen de pensioenaanspraken. Ook bestaan er meer keuzemogelijkheden dan er voorheen met het pensioen waren. In sommige gevallen kan het vanuit ‘estate planning’ bezien wellicht dan ook raadzaam zijn om afspraken omtrent de (vererving van de) oudedagsverplichting vast te leggen in een testament.

Goed advies noodzakelijk

Laat u goed adviseren over de afkoop van uw pensioen in eigen beheer. Door de belastingkorting klinkt afkoop extra aantrekkelijk, maar dat is het niet altijd. Bovendien moet u nog steeds over een fors bedrag direct belasting betalen en dat geld is wellicht niet beschikbaar. Afkoop is dan niet mogelijk.

Let op! De tarieven in de inkomstenbelasting zijn per 2019 verlaagd. Afhankelijk van uw situatie kan het daarom wellicht voordeliger zijn om toch niet tot afkoop over te gaan. Laat u hierover goed informeren.

Koopt u af, dan blijft er een nettobedrag over. Wat zijn uw plannen hiermee? Haalt u het bedrag naar privé of laat u het bedrag in de bv zitten, waardoor u een vordering op uw bv heeft?

Nu u geen pensioen in eigen beheer meer kunt opbouwen, zult u ook na moeten denken over een toereikende ‘buffer’ voor een onbezorgde oude dag. Misschien is het verder opbouwen van uw pensioen bij een verzekeringsmaatschappij een aantrekkelijke optie of wellicht een oudedagslijfrente, het opzij zetten van geld voor uw oude dag op een spaarrekening of uw huis tegen die tijd hypotheekvrij verkopen? Waar u ook voor kiest, een goed advies is geen overbodige luxe.

Bron: SRA